آیات شگفت انگیز

  

آیات شگفت انگیز .... 

بحث قرآنی دوشنبه ها پس از یک وقفه نسبتاً طولانی به آیات 102 و 103 سوره مبارکه بقره رسید.

آیه 102 بقره ، از شگفت انگیز ترین آیات قرآن کریم در زمینه فصاحت و بلاغت است. حضرت علامه طباطبایی (ره) در تفسیر شریف المیزان ، بالغ بر 25/1 میلیون احتمال برای وجوه مختلف تفسیری این آیه محاسبه کرده اند! ..... و این اوج اعجاز قرآن کریم است که در عین حفظ بلاغت و فصاحت کلام در زیباترین شکل آن ، معانی و تفسیرهای متعددی را در عین جامعیت و عدم تناقض آنها بر می تابد.

مخاطب این آیات کریمه ، باز هم قوم یهود است. یهودیان عصر نزول قرآن کریم که در برابر دعوت حق رسول خدا (ص) عناد ورزیدند و رسالت آن حضرت را علی رغم نشانه های روشنی که در تورات برای آن ذکر شده بود ، منکر گردیدند.

آیه 102 ، ضمن بیان گوشه دیگری از زشتکاری های قوم یهود که به وسوسه شیاطین ، قائل به سحر و جادو از سوی حضرت سلیمان شده و ایشان را ساحر و نه پیامبر خدا می دانستند ، به کافر شدن آنها به دلیل تبعیت از شیاطین جن ، در یاد گیری علم سحر و سپس بکارگیری آن در مسیر باطل اشاره می نماید.

بر اساس این آیه ، مأموریت الهی هاروت و ماروت ، فرشتگان الهی نیز تعلیم سحر به مردم تعیین شده بود تا به این وسیله سحر ساحران را بشناسند و باطل نمایند. اما بسیاری از بنی اسرائیل در این آزمون الهی نیز شکست خوردند و بجای استفاده صحیح از این علم ، از آن در راه های باطلی مثل ایجاد جدایی میان زن و شوهر بهره برداری کردند.  

چند نکته جالب توجه در این آیات به شرح ذیل است:

1-      شیاطین جن و هاروت و ماروت ، همگی یک کار انجام دادند و آن تعلیم سحر و ساحری بود ، اما یک گروه (شیاطین) کافر شدند و عملشان مصداق بارز کفر بود و دیگری (هاروت و ماروت) ، مأموریتی الهی انجام دادند. از اینجا اهمیت نیّت در عمل مشخص می شود. گروه اول کافر شدند چون نیتشان باطل بود و گروه دوم اطاعت امر الهی کردند چون نیتشان اصلاح و نه افساد بود.

2-      از بین همه مصادیق سحر ، خداوند به جدایی میان زن و شوهر اشاره فرموده که این موضوع ، اهمیت بنیان خانواده و حفظ و تقویت مودّت و رحمت میان زن و شوهر را نشان می دهد.

3-      انسان در طول عمر خویش هر چه کسب کند ، به مثابه انجام معامله است که در یک سو عمر ارزشمند خویش را داده است و در مقابل ما بازایی دریافت کرده که بر اساس آیه 103 ، جز بهشت عدن الهی نباید چیز دیگری باشد و اگر جز این بود خسارت دیده است. حالا تکلیف آنها که عمر خود را در برابر انجام اموری که آخرتشان را به باد می دهد ، فنا می کنند مشخص است.  

منبع:  تفسیر شریف تسنیم ، ج 5 ، صص 742-642 ، حضرت علّامه استاد جوادی آملی